Religie terug in de grachtengordel?

Het was een bijzondere avond in De Balie. Buiten was het zo’n beetje de eerste zomerse avond van het jaar en het was pas half april. De terrassen zaten vol met toeristen en voornamelijk jonge Amsterdammers. Binnen stond een rij voor de kassa van debatcentrum. Het gewone publiek voor De Balie. Ik zag Pieter Broertjes, oud-hoofdredacteur van de Volkskrant, in gezelschap van wat dames op leeftijd met witte wijnglazen in hun hand. Het was druk, de zaal was uitverkocht. Kortste omschrijving: veel grachtengordel, zo op het eerste gezicht.

Het onderwerp van die avond was minder voor de hand liggend: de boekpresentatie van ‘Ongelofelijk’ Ondertitel: ‘Over de verrassende comeback van religie’. Auteur is een oud-collega van mij bij de GPD, Yvonne Zonderop. Later werd ze adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant en nu schrijft ze regelmatig voor De Groene Amsterdammer. Over religie. En hoe belangrijk dat eigenlijk is voor onze samenleving. Als katholiek meisje had ze vol overtuiging de katholieke kerk verlaten, net als zovelen uit haar generatie. Nergens was de kerkverlating en de daarmee gepaarde ontzuiling zo radicaal geweest als in Nederland. Alles wat naar kerk en geloof riekte werd in de ban gedaan – als je iets met religie had werd er gedaan alsof je niet goed snik was. De analyse van Yvonne.

Gaandeweg was ze tot de ontdekking gekomen dat ze iets had gemist. Via Ruben van Zwieten – ook even aanwezig, maar na een kwartier glipte hij de zaal uit – van de Nieuwe Poort kwam ze weer in aanraking met Bijbelverhalen en de waarde van religie. Het zorgt ervoor dat je er niet alleen voor staat, dat je niet alles van jezelf verwacht, dat we leren om te gaan met het menselijk tekort, dat de cultuur nu eenmaal doordesemd is van de christelijke traditie, enzovoort. Het staat allemaal in haar boek. Een mooi betoog van iemand die zelf niet in God gelooft, maar wel in het christendom. Ze noemt zich cultuurchristen.

Een uitgetreden priester in de zaal probeerde het nog: hou nu eens op, we zijn volwassen geworden, we moeten op ons innerlijke zelf vertrouwen….De zaal sloeg er niet op aan, onder de indruk van Yvonne en haar betoog. Zou het dan toch waar zijn? Een comeback van religie, begonnen in het hart van seculier Amsterdam, aan de rand van de grachtengordel? Het lijkt te mooi om waar te zijn. Maar die warme aprilavond in 2018 is misschien het begin van een nieuwe lente voor dat mosterdzaadje dat nog steeds in de drassige grond van ons land zit. En anders was het gewoon een fijne avond van een geweldige vrouw die de zaal van De Balie stil kreeg. Ook een wonder.